YAKUB AĞA ( Kapıağası) ÇEŞMESİ (H.1089- M.1678)
YAKUB AĞA ( Kapıağası) ÇEŞMESİ (H.1089- M.1678)
Üsküdar Eski topbaşı caddesi köşesinde Kasım Ağa sokağının karşısında ( Hasanbey sok.) Divitçiler camii önündeki bu çeşme klâsik tarzda kesme taştan büyük bir yapıdır. Kabartma motiflerle süslü ayna taşının iki yanında birer tas yuvası vardır. Sivri kemerinin ortasında ve kemerin üzerindeki kitabe taşının iki yanında rozetler ve kemerin boşluklarında kabartma motifler görülmektedir. Geniş bir saçağı bulunmaktadır. Fazla bozulmamış olan teknesinde de kabrtma bir süs seçilmektedir.
saçağın altındaki okunması kolay olmıyan yan kitabe Üsküdar tarihinde tesbit edildiğine gore şöyledir:
“ Saray Ağası ol Ya’kub Ağa kim sa’y idüb hakkaa”
“ Rıza-yi hak içün bu âb-ı sâfı eyledi icra”
“ Zehi hoş çeşme-I âb-I hayat-I dil- keş-ü câri”
“ Ki ayn-I selsebil-ü nehr-I cennet ki rûh-efza”
“ Derûn-I teşnegâna remz ile söyler ki nûş eyleyin”
“ Zeban olmuş buna âb-I dehân lûlede gûya”
“ Nôla rûh-I şehid-I Kerbelâ’yi yâd idübherdem”
“ Cihana kendûyi bezl itse anın aşkına bu mâ”
“ Kabul itsün Hüda hayrini sa’yin eylesün meşkûr”
“ Hemîşe eylesün nâmını zikr-i hay rile ihya”
“ Nasib olsun ana nûş-i şerab-ı kevser-I cennet”
“ Ceza-I hayrini virsün cenab-I hazret-I Mevlâ”
“ Bu âb-I sâfdan nuş eyleyüb Rüşdî didi tarih”
“ Zeki âb-I zülâl-ü ayn-I çeşme-ül- hayat âsâ”
(1089)
Bu kitabeden başka ayna taşında da şu tarih beyti okunmaktadır:
“ Lisan-I hal’le buâb-I câri”
“ Ne hoş tesbit ider Perverdigârı”
(1089)
Çerşmeyi yaptıran Babüssaade Ağası Yakup Ağa tarih kitabesinin yazan ise Mostarlı Rüştü Efendidir.
Bu çeşme ile ilgili olarak “ İstanbul Çeşmelerin” de şu bilgiye de yer verilmektedir.
“ Bulgurlu köyü civarında ( Libade) mesiresindeki kuyu yakınına mevzu bir kitabe taşında şu ibareler yazıldır.
Üsküdar’da Valide-I Atik civarında Arakiyeci Mahallesinde Babüssade merhum Cedid Ya’kub Ağa’nın çeşme-I âbı-nın kadimî miyahı ve memerri bil- külliye harab ve âb-I nâ-yâb olmağın müceddeden harf ile….
Hala Babüssade Ağası nâzırı vakf saadetlû Mustafa Ağa ve mütevellisi El-hac Seyyid Mehemmed Ağa ve kâtibi Elhac Mehemmed Salih Efendi ve câhîsi Mustafa Efendi ve Ser Bölük Ahmed Ağa marifetleriyle tecdid ve bu mahalle vaz’-I hacer kılındı. (sene 1180)
Kuyunun bilezeğinde de:
Burada nebean iden ve Üsküdar’da Kapıağası Çeşmesine cereyan iden suyun tahril-I mecrasına bazı tarafdan tasaddi oldunduysa da….
Kararıyla mecra-yi kadimine irca’ idildiği buraya tahrir olundu. (Sene 1318)
bu kitabe ve kuyu bileziği aranmış ise de bugün mevcut olmadığı görülmüştür.