;

GÜLNUŞ EMETULLAH VALİDE SULTAN ÇEŞME VE SEBİLİ (H.1121- M.1709)

Üsküdar’da Hakimiyeti Milliye Caddesi üzerinde Yeni Camii önündeki bu çeşme ve sebil yan yanadır. Sebilin bir yanına dfa Gülnuş Emetullah Valide Sultan’ın açık türbesi bulunmaktadır.

Çeşme tamamen mermerden yapılmış olup devrinin eşşiz bir taşçılık örneğini göz önüne sermektedir. Teknesinden ve iki yanındaki sedlerinin dışında işelnemmeiş hiç bir tarafı yoktur. Zarif bir mihrap şeklindeki cephe burmalı iki ince sütun ve bunların yanında oldukça geniş stalâktitli bir kornişle çerçevelenmiştir. Bu kornişler yukarıda üçünçü bir dizi ile bütünleşmektedir. Büyük ölçüdeki ayna taşının iki yanında yemiş çanakları üstünde süslü iki vazo içerisinde çiçek motfileri ve hepsinin üstünde yine stâlaktitli bir korniş, daha üzerinde deyuvarlak bir kemeriçerisinde lâle devri eserlerinde görülen yelpaze biçimi tezyinat yer almaktadır. Bütun bunların üzerinde lâle motfileri ile süslü bir taş çeşmenin ihtişamını tamamlamaktadır.

Câbizade Tâib Mehmet Çelebiye ait üç buçuk beyitlik kitabe şöyledir:

“ Mehd-i ulyâ revha-i gülşen-seray-i saltanat”

“ Mader-i Sultan Ahmed Han-ı fâruk-ihtisab”

“ Yümnile tarh-efken-i bünyâd olub bu çeşmeye”

“ Eyledi dil-teşnegân-ı Üsküdar-ı neşve-yab”

“ Oldular gark-i zülâl-i çeşmesar-ı mekremet”

“ Can virirken bir içim su hasretinden şeyh-ü şebâb”

“ Gelsün İskender içüb bulsun hayat-ı sermedî”

“ .......... zulmet de variken bu ayn-i müstetab”

“ Alem-i dünyada bu ecrin mükafı muhal”

“ İde kevser ile cennet de telâfi bu türâb”

“ Derc idüb bir beyte Taib iki târih-i lâtif”

“ Her gelen aşana dir Hızr eyleyüb sevk-i sevab”

“ Valide Sultan bünyâd itdi bu nev çeşmeyi”

“ Rûh-i pâk-i Mustafa aşkına gel iç âb-i nâb”

   (1121)