İZZET MEHMET PAŞA ÇEŞMESİ (H.1206- M.1791)

İZZET MEHMET PAŞA ÇEŞMESİ (H.1206- M.1791)

Arnavutköy Boylaı Köşe sokağındadır. Çeşmenin haznesi aynı mahalde bulunan, zamanında İzzetâbad adı ile anılan İzzet Mehmet Paşa köşkünün bahçe duvarı köşesindedir.

Çeşmenin haznesi taş tuğla karışımı malzeme ile yapılmıştır. Barok üslûpta inşa edilmiş olan çeşmenin cephesi tamamen mermer kaplanmış ve hazne yüzeyinden dışa taşkın bir biçimde ayrılmıştır. Oldukça büyük olan haznesinin üzeri kubbelidir.

Çeşme cephesi her iki yanda başlıklı yarım kolonlarla belirlenmiş dönem üslûbunun özelliğini yansıtan çeşme nişinin kemeri içe doğru şekillendirilmiştir.

Kemerinin kilit taşı akantus yaprağı şeklinde olup, köşeliklerin içinde tezyinat yoktur. Üst bölümde alttaki sütunların devamı olan, iki yanda küçük kolonların taşıdığı (soldaki düşmüştür) geniş bir yer korniş yer almaktadır. Bu korniş dışa doğru bir saçak şeklindedir. Reisü’l-küttap Raşit Mehmet Efendi tarafından yazılan atı beyitlik kitâbesi iki kornişle ayrılan bölümün ortasında yer alır. Kitâbe kırıktır. Ayna taşında dıştan içe doğru kademeli olarak dıştaki kemerin formu devam ettirilmiş, farklı olarak ince sütuncelerin kaideleri ve başlıkları akantus yaprakları ile süslenmiştir.

Çeşmenin seki taşları sonradan yenilenip, teknesinin içi betonla doldurulmuş, musluğu koparılmıştır. Çeşmenin kitabesi:

“ Şehenşâh-ı cihân Sultan Selim-i ma’delet ünvân”

“ Ki zâtı himmetdir cûybâr-ı şefkat – dâdın”

“ Zülâl-i feyz ü ihsânı cemî-i âleme cârî”

“ Ki ilhamıyla kutbudur heme âdâb u irşâdın”

“ Vücûdı âb-ı rûy-ı saltanat vü nakde-i devlet”

“ Melâz u melceidir dergebi erkân u escâdın”

“ O şâbenşâh-ı â’zam şebriyâr-i ma’delet- tev’em”

“ Şeh-i deryâ-yı gerdûn dâver-i ihsân-ı mu’tâdın”

“ Vezîrî nâm-dâş-ı Fahr-i Âlem mazhar-ı İzzet”

“ Odur bânîsi çeşmeyle âlî kasr u bünyâdın”

“ Becâ geldi bu târih-i dilâra râst tab’a”

“ Yeni çeşme suyun buldu yolunda İzzet-âbâdın”

      (1206)