AHMEDİYE ÇEŞME VE SEBİLİ (H.1134- M.1721)

AHMEDİYE ÇEŞME VE SEBİLİ (H.1134- M.1721)

Üsküdar’da Ahmediye de Gündoğdumu caddesi ile Esvapçı sokağının kesiştiği köşede bulunan ve “ Tekke Kapısı” denilen kitabeli büyük kapının ( Ahmediye Külliyesi) bir yanında çeşme bir yanında sebil yer almış bulunmaktadır.
Çeşme kabartma çiçek nakışları ile bezenmiş yarınm kubbesi yelpaze şeklinde oyulmuş bir öihrap içindedir. Sona mermerden yapılmıştır. Beş beyitlik tarih kitabesi şöyledir:
” Zehi dil-cû-yi ziba çeşmesar-ı ruh-perver kim”

“ Attaş-I ümmete mâ-ül hayatı eyledi icra”

“ Zehi hâtır-küşa ayn-ül hayat- hub-menzer kim”

“ Bakub reşh eyler âna çeşme-I mhr-I cihan-ârâ”

“ Hilâl-I iyd eğer zencir-I râg-I kehkeşan bile”

“ Asılsa gençe-âsâ tâkına şayeste dir hakkaa”

“ Bu dil-keş çeşmesarın âb-veş bânisinin dâim”

“ Zülâl-I tab’ını gerd-I kederden pâk ide Mevlâ”

“ Bu mısra’le didi ana bir bî-bedel tarih”

“ Eminzade bu ayn-I çeşmesarı eyledi icra”

(1134)

Ayna taşının üzerinde bulunan ikinci bir kitabede de şu açıklama vardır:

“ Cennet-mekân Gazi Sultan Mahmud Han-I Sami aleyhe rahmetülbâri Hazretlerinin harem-I ismet penâhilerinden üçüncü ikbal devletlü Tiryal Hanım Hazretleri iş bu mâ’-ül hayatın menba’ından bed’ ile mecrasının mücedded hükminde ta’mir ve ihyasına himmet ve bu badda (nail-i) muvaffakiyet olmuşlardır.” ( Sene 1280)
Bundan anlaşıldığına gore çeşme yapıldıktan yüzelli sene sonar Sultan Mahmud’un eşi Tiryal Hanım tarafından tamir ettirilmiştir.
Sebile gelince: Som mermerden olan bu yapı Lâle devri sebilllerinin en güzel örneklerinden biridir. Geniş ve süslü bir saçağı vardır. Üç cephelidir. Her cephesi için saçağından aşağıya doğru kitabesinden iki beyit, altında yelpaze şeklinde ve etrafı kabartma çiçek nakışlı bir altlık altında kitabesinden bir beyit onun altında da pirinç şebekeler bulunmaktadır.
Külliyenin yine bu yüzünde Esvapçı sokağı kavşağına yakın bir yerde kitabesiz gayet sade bir çeşme daha vardır.